Chè Huế

Đã đến Huế thì phải ăn ...

Tôi biết nhiều bạn sẽ điền vào cái dấu ba chấm kia hai từ "chè Huế". Đúng vậy, chè Huế là món ăn chơi nổi tiếng khắp ba miền, hòa quyện cả nét văn hóa ẩm thực dân gian lẫn cung đình. Chè Huế có hàng chục loại, loại nào cũng có hương vị riêng, hiện diện từ gánh hàng rong cho đến nhà hàng đãi tiệc hoàng gia.

Kể ra không cần phải đến mùa sen mới được ăn chè sen, vì hạt sen khô được xâu chuỗi như tràng hạt, có thể nấu chè bất cứ lúc nào, nhưng ăn hạt sen tươi vẫn có hương vị riêng của nó. Sen Huế nồng nàn từ chớm hạ đến tận sang thu, phảng phất hương thơm trong những tách trà, món ăn, bánh mứt và dĩ nhiên cả chè. Hạt sen hấp chín nấu với đường phèn tạo ra thứ chè dịu ngọt và thanh tao. Sang hơn là chè long nhãn hạt sen, nghĩa là hạt sen được bọc trong nhãn lồng, ăn ngon nhưng khá cầu kỳ, kiểu cách. Để tạo ra ly chè có vị đặc trưng của xứ Huế, thì sen phải dùng sen hồ Tịnh Tâm, nhãn cũng phải là nhãn lồng Huế trồng ở Bắc sông Hương, và dùng đường phèn thay cho đường cát.

Tôi nhớ ngày còn bé, mỗi lần đi chợ về thế nào mẹ cũng mua cho tôi những bịch chè đậu ván hay bột lọc bọc dừa. Ở nhà thỉnh thoảng cũng nấu chè đậu xanh, đậu đen, đậu ngự... Đến những quán chè Huế, nhìn thực đơn dài dằng dặc mà quả thật không biết chọn món gì, vì mỗi thứ chè có một cái hay riêng, bỏ cái nào cũng tiếc mà ăn nhiều thì bao tử không cho phép. Chè bột lọc bọc heo quay có vị beo béo là lạ mà không ngán, chè thập cẩm đậm đà và nhiều hương vị, chè trái cây thanh dịu, chè khoai môn thơm và ngon mắt, chè trôi nước ngọt bùi... Đến thứ chè đậu tưởng là bình dân mà cũng vô cùng phong phú: chè đậu ngự, chè đậu trắng, chè đậu xanh (xanh đánh, xanh dừa, bông cau), chè đậu đỏ, chè đậu đen, chè đậu quyên, chè đậu ván...

Ngay cả trong những trưa hè oi ả, đường về thôn Vỹ vẫn tung bay những tà áo trắng ghé vào Cồn ăn ly chè bắp non ngậm sữa mà ngắm "dòng nước buồn thiu hoa bắp lay", hay tạt ngang những quán chè dưới giàn hoa thơm nằm rải rác khắp các nẻo đường thành phố. Cái thuở tôi còn học cấp 1, cấp 2, thì chè Hẻm ở đường Hùng Vương luôn là lựa chọn số 1. Lên cấp 3, lũ bạn rủ nhau đi ăn chè đường Trương Định, sau này còn có chè Tý ở đường Trần Phú mà giới trẻ vẫn gọi là chè TÌNH YÊU, cả chè Cung đình ở đường Nguyễn Huệ... Xa Huế đã lâu nên có lẽ tôi không cập nhật được hết những quán chè ngon mới nổi, nhưng hương vị chè thì không thể nào quên.

Tôi chắc rằng những người Huế xa xứ ai cũng thấy lòng vương vấn khi nghe nhắc đến từ "chè Huế", bởi đó là tiếng vọng của tuổi thơ bên những gánh chè rong thơm phức với những đôi mắt trong veo long lanh niềm vui con trẻ, là ký ức ngọt ngào về một tuổi thanh niên rong xe qua các nẻo đường, ăn với bạn bè, người yêu vài ba ly chè và tán chuyện gẫu, là những nụ cười hồn hậu cùng bàn tay múc chè thật khéo của cô chủ quán, đọng lại trong lòng một chút bùi ngùi nhung nhớ. Đi vào Nam ra Bắc hay vượt trùng dương, vị chè Huế ngọt ngào quyến rũ, vừa đậm đà vừa thanh tao vẫn luôn là tiếng gọi của tình yêu.

3.2009